CÁCH PHÒNG TRÁNH LỪA ĐẢO HIỆU QUẢ
Đừng đợi bị lừa rồi mới học cách tự bảo vệ. Lừa đảo không phân biệt già – trẻ – nam – nữ, chỉ chọn người thiếu cảnh giác. Chủ động trang bị kiến thức là lá chắn vững chắc nhất.
1. Không tin tuyệt đối vào cuộc gọi, tin nhắn lạ
- Tuyệt đối không cung cấp mã OTP, mật khẩu tài khoản ngân hàng, số thẻ tín dụng, mã CVV, thông tin CCCD/CMND, hoặc hình ảnh cá nhân nhạy cảm cho bất kỳ ai qua điện thoại, tin nhắn.
- Không làm theo bất kỳ yêu cầu nào từ số lạ tự xưng là công an, ngân hàng, tòa án, bưu điện, nhà mạng... yêu cầu chuyển tiền, cài đặt ứng dụng, hoặc bấm vào đường link đáng ngờ.
- Luôn xác minh lại thông tin qua các kênh chính thống. Ví dụ: gọi trực tiếp đến số tổng đài chính thức của ngân hàng (thường được in mặt sau thẻ hoặc trên website ngân hàng), đến trực tiếp cơ quan chức năng nếu được yêu cầu.
2. Xác minh danh tính người thân trước khi chuyển tiền
- Khi nhận được tin nhắn/cuộc gọi từ người thân nhờ chuyển tiền gấp, hãy bình tĩnh và gọi video call để xác nhận đúng là người thân của bạn. Nếu không gọi được video, hãy gọi điện thoại qua số đã lưu từ trước (không phải số vừa gọi đến nếu là cuộc gọi lạ).
- Có thể kiểm tra chéo bằng cách gọi cho một người thân khác hoặc hỏi một thông tin/kỷ niệm riêng tư mà chỉ hai người biết.
- Cảnh giác cao độ: Dù tin nhắn hay giọng nói nghe rất giống, vẫn có thể là giả mạo do công nghệ AI Deepfake ngày càng tinh vi. Không chuyển tiền vào tài khoản lạ nếu chưa xác minh kỹ càng.
3. Cảnh giác với việc làm online quá dễ dàng
- Các lời mời “việc nhẹ lương cao”, “không cần kinh nghiệm”, “thu nhập khủng tại nhà” nhưng yêu cầu ứng viên phải đặt cọc, chuyển tiền làm nhiệm vụ, mua gói sản phẩm... là dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo.
- Không ứng tuyển hoặc cung cấp thông tin cá nhân qua những đường link lạ, fanpage tuyển dụng không có thông tin rõ ràng, hoặc các tài khoản cá nhân không đáng tin cậy.
- Tìm hiểu kỹ về công ty tuyển dụng, kiểm tra website chính thức, địa chỉ, mã số thuế trước khi quyết định tham gia.
4. Tỉnh táo trước các hình thức đầu tư – đa cấp biến tướng
- Không có hình thức đầu tư nào cam kết “lợi nhuận siêu khủng” trong thời gian ngắn mà lại “không có rủi ro”. Đây thường là mồi nhử của các mô hình lừa đảo Ponzi hoặc đa cấp biến tướng.
- Trước khi đầu tư, hãy kiểm tra kỹ thông tin về tổ chức/công ty kêu gọi đầu tư: có giấy phép hoạt động hợp pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hay không, có trụ sở rõ ràng, minh bạch về tài chính không.
- Đừng tin vào những lời hứa hẹn “chắc thắng”, “bao lời” từ các “chuyên gia đọc lệnh”, “nhóm kéo” trên mạng xã hội.
5. Mua bán online thì luôn yêu cầu kiểm tra hàng
- Tuyệt đối không chuyển tiền cọc hoặc thanh toán toàn bộ cho những người bán không có uy tín, thông tin mập mờ, hoặc các shop mới tạo, ít tương tác.
- Ưu tiên hình thức COD (nhận hàng – kiểm tra hàng – rồi mới trả tiền). Nếu người bán không đồng ý cho kiểm tra hàng trước khi thanh toán, hãy cân nhắc kỹ.
- Kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm, đánh giá từ người mua trước, chính sách đổi trả của shop. Cảnh giác với các sản phẩm có giá rẻ bất thường so với thị trường.
6. Nâng cao nhận thức bản thân – chia sẻ cho người xung quanh
- Thường xuyên cập nhật tin tức, các cảnh báo về những hình thức, thủ đoạn lừa đảo mới từ các nguồn thông tin chính thống (báo chí, truyền hình, website của Bộ Công An, Ngân hàng Nhà nước...).
- Hướng dẫn, chia sẻ kiến thức phòng tránh lừa đảo cho người thân trong gia đình, đặc biệt là người lớn tuổi và trẻ em – những đối tượng dễ bị kẻ xấu nhắm tới.